Çok uzun zaman önce yaşamış Yunan halkının inandığı ve bugün mitoloji olarak anlattığımız hikâyelere göre bir zamanlar dünyada sayısız tanrı, tanrıça ve garip canlı yaşamış. Baş tanrı Zeus’un etrafında şekillenen bu hikâyelerdeki en sıra dışı karakterlerden biri de Medusa. Medusa ne tanrı, ne tanrıça; yalnızca lanetlendiği için yılan şeklindeki saçlara ve ona bakanları taşa çeviren lanete sahip bir kadın.
Yunan mitolojisindeki tüm hikâyeler gibi Medusa’nın hikâyesinin de pek çok farklı versiyonu var. Bazıları Roma mitolojisiyle de örtüşen bu anlatıların çok az bir kısmında Medusa doğuştan kötü bir karakter olarak anlatılır. Pek çoğunda ise dünya güzeli bir kadındır. Kendini adadığı tanrıça Athena’nın tapınağında başına gelenler yüzünden lanetlenmiş ve bugün herkesin bildiği Medusa efsanesi doğmuştur.
Tanrıçadan doğan bir ölümlü: Medusa kimdir?
Yunan mitolojisinde anlatılan ana hikâyeye göre Medusa, derin denizlerin tanrısı Phorcys ve tehlikeli denizlerin tanrıçası Ceto’nun kızıdır. Medusa’nın Stheno ve Euryale isimli iki kız kardeşi vardır. Bu üç kız kardeş Yunan mitolojisinde Gorgonlar, üç Gorgon ya da Gorgon kardeşler olarak anılırlar. Gorgon kelimesi zalim, korkunç, vahşi gibi anlamlara gelirken Medusa kelimesi muhafız, korumak kelimesinden türemiştir.
Yunan mitolojisinde Gorgon kardeşlerin birlikte anlatıldığı sayısız hikâye olsa da Medusa’nın yeri her zaman başkadır çünkü tanrı ve tanrıçadan doğan bu üç kız kardeşten yalnızca Medusa ölümlüdür. Neden ölümlü olduğu bilinmeyen Medusa çok ama çok güzel bir kadındır ve tüm kadınlarla beraber tanrıçaları bile kıskandırmaktır.
Gözü dönmüş denizler tanrısı:
Medusa böylesine güzel ve kıskanılır bir kadın olmasına rağmen asla bu özelliğini kullanmak istememiş. Kardeşleri ile birlikte bakirelik yemini ederek kendisini baş tanrı Zeus’un kızı zekâ tanrıçası Athena’ya adamış ve tapınağında yaşamaya başlamış. Athena bile Medusa’nın güzelliğinden etkilenmiş ama kendisini ondan daha güzel olduğuna ikna ederek üzerinde durmamış.
Medusa’nın güzelliğini fark edenler arasında Athena’nın eşi denizler tanrısı Poseidon da varmış. Poseidon bir tanrının bir ölümlüye aşık olduğu duyulsun istemediği için bunu kimseyle paylaşmamış. Fakat Athena, her şeyi bilen Zeus’tan bu durumu öğrenmiş ve Poseidon’dan hesap sormuş. Poseidon Athena’ya övgüler düzerek bunun bir yalan olduğu konusunda ısrar etmiş ve tanrıçayı ikna etmiş.
Gel gelelim Poseidon Athena’yı kandırsa bile kendini kandıramamış. Medusa’ya olan aşkından dolayı çıldıracak gibi hissediyormuş. Bir gün olan olmuş ve Athena’nın tapınağına gizlice girerek Medusa ile zorla birlikte olmuş. Poseidon arkasını dönüp giderken Medusa utanç içinde tapınakta kalmış.
Athena tüm bu olanlar yüzünden Medusa’yı suçladı:
Yaşanan olaylar çok geçmeden Athena’nın kulağına gitmiş. Zaten güzelliğini kıskandığı Medusa’nın eşiyle birlikte olması karşısında öfkelenen ve üstelik bu olayın tapınağında yaşanmasını büyük bir saygısızlık olarak gören Athena, tüm bu yaşananların suçlusu olarak Medusa’yı görmüş ve onu cezalandırmaya karar vermiş.
Gözü dönen Athena hem Medusa’yı hem de kardeşlerini yüzlerine bakılmayacak kadar çirkin kadınlara dönüştürmüş. Hırsını alamamış, Medusa’nın saçlarını yılanlara çevirmiş. Yine hırsını alamamış ve bir de Medusa’yı lanetleyerek ona bakan herkesin taşa dönüşmesini sağlamış. Yetmemiş bir de Medusa’yı Hyperborea’ya, dünyanın en kuzeyine sürmüş.
Öfkesi dinmeyen Athena, Medusa’nın öldürülmesini emretti:
Medusa’yı lanetleyen ve elindeki her şeyi alan Athena’nın öfkesi bir türlü dinmek bilmemiş ve en sonunda onun öldürülmesine karar vermiş. Onu öldürecek kişi olarak babası Zeus, annesi Argos Kralı Akrisios’un kızı Danae olan üvey kardeşi Perseus’u seçmiş. Perseus ile anlaşarak Medusa’yı öldürmesini emretmiş.
Bakan herkesin taşa döndüğü Medusa’yı öldürmek kolay iş değilmiş. Bu nedenle Perseus, Graea’dan aldığı özel bir ayna ile Medusa’ya bakarak onun kafasını vücudundan ayırmış. Farklı hikâyelerde bu iş için Merkür’ün ona verdiği özel bir orağı kullandığı anlatılır.
Medusa öldükten sonra da huzur bulamadı:
Perseus, Medusa’nın başını kesmiş ama bir yere gömmemiş. Çünkü onun yüzüne bakanların taşa dönmesi laneti hâlâ sürüyormuş. Perseus eve döndüğünde annesinin bir kralla zorla evlendirileceği haberini almış. Heybesindeki Medusa’nın başını çıkaran Perseus onu herkesin göreceği şekilde yukarı kaldırmış ve herkesi taşa çevirerek annesini kurtarmış.
Perseus daha sonra Medusa’nın başını Athena’ya vermiş ve Athena da bu başı kalkanın üstüne yerleştirmiş. Farklı hikâyelerde ise Perseus’un Medusa’nın başını bir pazar yerine gömdüğü anlatılır. Yani zaten hayatı elinden alınmış Medusa bir de silah olarak defalarca kez kullanılmış.
Medusa’nın iki çocuğu vardı:
Poseidon onunla zorla birlikte olduğu zaman Medusa hamile kalmış. Perseus onu öldürdüğü zaman iki çocuk cansız bedeninden dışarı çıkmış. Bu çocuklar Pegasus ve Chrysar olarak isimlendirilmiş. Chrysar bir savaşçı olarak yetiştirilirken iki kanatlı beyaz bir at olan Pegasus, Korinthos kralı Glaukos’un oğlu Bellerophone’e verilmiş.
Medusa’nın hikâyesi anlatıla anlatıla farklı şekillere evrildi:
Medusa’nın hikâyesi, milattan önce 5. yüzyıldan beri anlatılagelen Yunan mitolojisi öykülerinden bir tanesidir. Ne Medusa’nın ne de Gorgon kardeşlerin fiziksel olarak net bir tanımı yok. Medusa’nın güzelliği pek çok anlatıda vurgulanır ama bazı anlatılarda onun doğuştan bir yaratık olduğundan da bahsedilir.
Yazımız boyunca anlattıklarımızın biraz rahatsız edici olduğunu biliyoruz ancak orijinal anlatılarda da bu şekilde aktarılmıştır. Tecavüze uğramasına rağmen suçlanmış ve eziyet çektirilmiş bir kadının korkunç hikâyesi günümüze maalesef bu şekilde aktarılıyor. Hatta bazı anlatılarda Medusa’nın hikâyesinin genç kızlara bekaretlerini korumaları yönünde bir öğüt olduğu bile görülüyor.
Günümüze kadar gelen bazı heykel ve vazolarda resmedilen Medusa oldukça çirkin ve şeytani bir görüntüye sahip. Evet, lanetlendikten sonra Medusa gerçekten de böyle görünüyordu ama neden lanetlendiği konusunu düşündüğümüz zaman bu şekilde resmedilmesi son derece rahatsız edici.
Popüler kültürde Medusa:
Medusa karakteri popüler kültürde kendine birçok farklı şekilde yer buluyor. İlk ve en çok yer bulduğu şekli, mitolojide lanetlendikten sonraki çirkin ve acımasız şekli. Fakat bazı yapımlarda Medusa karakterini feminist bir bakış açısı ile izliyoruz ve kadının toplumdaki yeri üzerinden bir eleştiri görüyoruz. Medusa karakterini görebileceğiniz yapımlardan bazıları şu şekilde;
- Clash Of The Titans filmi
- Percy Jackson & the Olympians: The Lightning Thief filmi
- The Lego Batman Movie
- Atlantis dizisi
- Hercules animasyon filmi
- 2020 yapımı Medusa filmi
- 2021 yapımı Medusa filmi
- Mythic Warriors: Guardians Of The Legend dizisi
- Voyage Of The Unicorn filmi
Yunan mitolojisindeki en sıra dışı ölümlü karakterlerden olan Medusa kimdir sorusunu yanıtlayarak hikâyesini anlattık. Yunan mitolojisi ve Medusa karakteri hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Yunan mitolojisine dair daha çok içerik okumak isterseniz aşağıdaki bağlantılara da göz atabilirsiniz:
