Meclis’te görüşmeleri süren 12. Kalkınma Planı’nda yer alan, “Sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla emeklilik kriterlerinin belirlenmesinde doğuşta beklenen yaşam süresi artışı ile uyumlu otomatik ayarlama mekanizmalarına ilişkin çalışmalar yapılacaktır” ifadesi, “emeklilik yaşı yükseltiliyor mu” iddialarını gündeme getirmişti.
Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Emeklilikle ilgili yaşı yükseltme diye bir gündemimiz yok. Böyle bir çalışmamız yok” demişti. İletişim Başkanlığı da iddiaları yalanlamıştı. Ancak dün yayınlanan 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda açık açık “emeklilik yaşı” ifadesi yer aldı. Programda sosyal güvenlik sistemindeki hedeflere yer verilirken, kalkınma planındaki aynı ifade bir kez daha yinelendi. Ancak devamında bu konuda yürütülecek faliyet ve projeler sıralanırken, aynen şöyle denildi: “Doğuşta beklenen yaşam süresindeki artışa uyumlu olarak emeklilik yaşının belirlenmesi için otomatik ayarlama mekanizmalarına ilişkin çalışmalar yapılacaktır.”
Bu konuda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile SGK sorumlu ve işbirliği yapılacak kuruluşlar olarak belirlendi. Bu arada aylık bağlama sistemi kişilerin daha çok istihdamda kalmasını teşvik edecek ve mali yük getirmeyecek şekilde yeniden düzenlenecek.
MEVZUAT NASIL?
Şu andaki mevcut mevzuatta emeklilik yaşı kadınlar için 58, erkekler için ise 60. Ancak 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar için emeklilik yaşı kadınlarda da erkeklerde de kademeli olarak artıyor. 2048’den itibaren ise kadınlarda da erkeklerde de emeklilik yaşı 65 olacak. Programa göre iktidar “yaşam süresindeki artışa göre” emeklilik yaşında yeni düzenleme yapmaya hazırlanıyor.
TES, BES PROGRAMDA
Programdan dikkat çekenler şöyle:
- Otomatik katılım sisteminin (OKS) işveren katkısını da içeren ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacak. OKS’de fon çeşitliliği sağlanacak.
Üniversiteli BES’e alınacak
- .Yükseköğretim kurumlarına kayıtlı 25 yaş altı öğrencilerin bireysel emeklilik sistemine (BES) katılması ve sistemde kalması teşvik edilecek.
Yastık altı altınlar
- Yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması için geliştirilen Fiziki Altın Tasarruf Sistemi (FATSİ) uygulaması yaygınlaştırılacak.
- Özelleştirme portföyünde bulunan şirket ve varlıkların özelleştirilmesine devam edilecek. Özelleştirme potansiyeli olan yeni şirket ve varlıkların portföye dahil edilmesi sağlanacak.
- Elektrik ve doğalgaz piyasalarında maliyet bazlı fiyatlandırma uygulamaları benimsenecek. Belirli gelir seviyesinin altındaki tüketici gruplarının desteklenmesi uygulamasına geçilecek.
- Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) bütün üniteleri ile elektrik üretimine başlayacak. Nükleer santral kurulu gücünün artırılmasına yönelik çalışmalara devam edilecek.
- Karadeniz’deki Sakarya Doğal Gaz Sahası Geliştirme Projesinin ikinci fazı kapsamında beş kuyuda sondaj, alt tamamlama ve üst tamamlama çalışmaları sonuçlandırılacak.
Milyonlar işsiz, iktidar yabancı işçi peşinde
- Türkiye’de milyonlarca işsiz olmasına karşın yabancı işçilere kapı sonuna kadar açılıyor. Programa göre, yurtiçinden temininde zorluk yaşanan hallerde işgücü piyasasının farklı vasıflarda ihtiyaçlarını karşılamak üzere göç ve istihdam politikalarının dengeli bir şekilde uyumlaştırılması sağlanacak. İhtiyaç duyulan işgücünün profilinin ve çalışacağı alanla uyumunun belirlenmesi amacıyla dijital birpuanlama sistemi geliştirilecek. İşgücü göçünün düzenli biçimde gerçekleşmesi mekanizmalarının güçlendirilmesi için küresel beceri ortaklığı fizibilite çalışması yapılacak.
Diyanet’le MEB ortak çalışacak
- İlk ve ortaöğretim kurumlarındaki din kültürü ve ahlak öğretiminin niteliği artırılacak. Milli Eğitim Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı ortak çalışacak. Bu kapsamda temel eğitim ve ortaöğretim kademesindeki öğrencilerin milli, manevi, ahlâki, insani ve kültürel değerleri benimsemesine, medeniyet bilinci oluşturulmasına ve bu değerlere öğretim programlarında yer verilmesine yönelik çalışmalar yürütülecek.
Diyanet’e ‘aile’ görevi
- Ailenin korunmasına yönelik manevi destek programları ve eğitimleri artırılacak. Bundan Diyanet sorumlu olacak. Bakanlıklar, üniversiteler, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapılacak. Bu kapsamda aile içi şiddetin önlenmesine yönelik manevi eğitim faaliyetleri artırılacak ve çeşitlendirilecek. Aile yapısını olumsuz etkileyen faktörlere yönelik yapılacak eğitimler artırılacak. Göç, afet ve acil durumlarda aile ve topluma yönelik manevi destek hizmetlerinin sunum kapasitesi geliştirilecek.
200 bin Suriyeli
- Göçmenlerin sosyal ve kültürel hayata uyumlarını sağlamak üzere Türkçe dil eğitimi gibi yaygın eğitim programları düzenlenecek. İletişim ve bilinçlendirme faaliyetleri yürütülecek.
- Ülkemizde bulunan Suriyeli yabancıların gönüllü, güvenli ve onurlu geri dönüşlerinin sağlanması çerçevesinde 200 bin kişinin ülkelerine dönüşü sağlanacak.
